Razvijanje ploda po trimestrima – prvi trimestar

Trudnoća ima tri trimestra ili tromjesečja (prvi, drugi i treći trimestar), od kojih je svako označeno specifičnom fazom razvoja fetusa. Prvi trimestar je najvažniji i najosjetljiviji period razvoja bebe. U ovom periodu i majka doživljava najintenzivnije promjene koje često uzrokuju pojavu mučnine, umora, osjetljivosti dojki i učestalo mokrenje. Treba naglasiti da svaka trudnica kao i ista žena u različitim trudnoćama može imati veoma različita iskustva. Prvi trimestar ne zahtijeva povećani unos kalorija ali je od izuzetne važnosti kvalitetna i raznovrsna prehrana majke. U prvim sedmicama prvog trimestra se formira neuralna cijev iz koje nastaju mozak i kičmena moždina. Ovaj proces se dešava uz prisustvo biološki aktivne folne kiseline čiji nedostatak može dovesti do nepravilnosti u formiranju iste.

Prvi trimestar je obilježen procesom embriogeneze. Embriogeneza obuhvaća prvih osam sedmica nakon oplodnje, započinje spajanjem spolnih stanica i stvaranjem zigote, a završava 12. sedmicom trudnoće. Završetkom 12. sedmice trudnoće završava se prvo tromjesečje koje je ujedno i najosjetljivije razvojno doba djeteta. Tada je plod najosjetljiviji na štetne vanjske i unutrašnje faktore koji mogu poremetiti njegov pravilan rast i razvoj.

Od 7. do 10. dana nakon oplodnje, embrij se usađuje u unutrašnji zid maternice i počinje se hraniti. Počinje se oblikovati neuralna cijev – osnova za razvoj mozga i kičmene moždine. U 6. sedmici trudnoće uspostavlja se primitivna cirkulacija i nastaje srce čiji se otkucaji mogu čuti ultrazvukom. Formira se pupkovina, posteljica nastavlja sa svojim razvojem. Dalje se razvijaju temelji za oči i uši. Počinje proizvodnja pigmenta očiju, jetra počinje proizvoditi krvne stanice. Pupčanom vrpcom dolazi krv s kisikom i hranjivim tvarima do ploda, a odlazi upotrebljena krv. Između 10. i 12. sedmice trudnoće udovi su dobro formirani i pokretni, a mišići razvijeni. Glava je zaokruženija, uši su jasno vidljive, a oči su prekrivene vjeđama. Plod je pokretan, miče rukama i nogama i dodiruje svoje lice. Razvijaju se okusni pupoljci na jeziku, a plod počinje gutati plodnu vodu. Razvija se osnova za kosu, kao i noktići na prstima. Oči se približavaju, usta su gotovo u potpunosti oblikovana dok uši rastu. Plod otvara i zatvara šake, hvata pupkovinu i sisa palac. Naizmjenično spava i budi se. Bubrezi započinju s izlučivanjem mokraće.